Chẩn đoán và chỉ định mổ máu tụ dưới màng cứng cấp tính

I. Chẩn đoán xác định

1. Chẩn đoán lâm sàng

1.1 Hỏi bệnh

- Xác định thời gian xảy ra tai nạn

- Hoàn cảnh, cơ chế tai nạn : thường bệnh nhân bị tai nạn với cơ chế đầu di động

- Diễn biến tri giác, các dấu hiệu ngay sau tai nạn : nôn, co giật, trào ngược... Thường bệnh nhân đến viện đã hôn mê, 37-80% bệnh nhân đến với thang điểm Glasgow ban đầu từ 8 điểm hoặc thấp hơn nữa

- Tiền sử bệnh tật : cao huyết áp, động kinh…

1.2 Đặc điểm lâm sàng

- Khoảng tỉnh : là khoảng thời gian bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo từ khi tai nạn tới khi hôn mê. Khoảng tỉnh càng ngắn thì tiên lượng càng nặng. Thường chỉ gặp trong 12-38% trường hợp

- Rối loạn tri giác : được đánh giá bằng thang điểm Glasgow

- Các dấu hiệu thần kinh khu trú : giãn đồng tử một bên tiến triển dần ; yếu hoặc liệt nửa người tiến triển bên đối diện với giãn đồng tử.

- Bệnh nhân kích thích vật vã

- Rối loạn thần kinh thực vật : sốt, vã hồ hôi, rét run, HA tăng cao là những biểu hiện bệnh nặng do tổn thương chèn ép vào thân não. Tiên lượng bệnh rất nặng.

2. Hình ảnh cận lâm sàng

- Xq sọ không chuẩn bị : xác định đường vỡ xương, lún xương sọ, dấu ấn ngón tay trong trường hợp phù não nặng, kéo dài

- Chụp cắt lớp vi tính : có giá trị chẩn đoán xác định máu tụ DMC

Hình ảnh máu tụ DMC : hình lưỡi liềm, sát xương sọ, tăng tỷ trọng, đồng nhất, lan tỏa khắp cả bên bán cầu não. Thường có các tổn thương phối hợp khác như dập não, chảy máu màng mềm, hình ảnh tổn thương não bên đối diện. Khối máu tụ thường gây phù não: đè đẩy các tổ chức não xung quanh, đường giữa và hệ thống não thất

II Chỉ định mổ

- Máu tụ DMC với một khối tụ máu dày hơn 10 mm hoặc đường giữa bị đẩy lệch hơn 5 mm trên phim CT thì nên có chỉ định phẫu thuật để lấy đi.

- Tất cả bệnh nhân ở trong tình trạng hôn mê(GLASGOW<9) nên được theo dõi áp lực nội sọ (ICP).

- Một bệnh nhân hôn mê(G<9) có máu tụ DMC nhỏ hơn 10mm và đường giữa bị đẩy lệch nhỏ hơn 5mm cần được phẫu thuật để lấy đi khối máu tụ nếu điểm glasgow giảm từ 2 điểm trở lên trong khoảng thời gian từ lúc xảy ra tai nạn tới lúc nhập viện và/hoặc bệnh nhân có biểu hiện đồng tử giãn không đều hoặc biến dạng và/hoặc áp lực nội sọ (ICP) vượt quá 20 mmHg