Chẩn đoán máu tụ dưới màng cứng mạn tính

Máu tụ dưới màng cứng được chia làm 3 loại:

Máu tụ dưới màng cứng cấp tính: do nguồn chảy máu lớn nên khoảng thời gian biểu hiện ngắn (trước 72h) với các biểu hiện rầm rộ

Máu tụ dưới màng cứng bán cấp: nguồn chảy máu nhỏ hơn, triệu chứng lâm sàng ít rầm rộ, thường sau 1-3 tuần

Máu tụ dưới màng cứng mạn tính: máu chảy ri rỉ kéo dài, khối máu tụ được giới hạn bởi vỏ bọc xung quanh. Nếu máu chảy được não hấp thụ tốt thì sẽ không hình thành máu tụ dưới màng cứng. Máu tụ dưới màng cứng mạn tính chỉ xảy ra khi khối máu tụ không được hấp thụ và quá trình sinh bệnh học bắt đầu gây ra tăng tập hợp dịch. Khối máu tụ to dần vượt quá khoảng trống dưới màng cứng chèn ép vào tổ chức não sẽ gây ra những biểu hiện lâm sàng ( thường từ 3-4 tuần trở đi)

Biểu hiện của máu tụ dưới màng cứng mạn tính thường không rõ ràng, tiến triển chậm, kéo dài, âm thầm, không có triệu chứng đặc hiệu. Tuy nhiên thông thường với những biểu hiện lâm sàng gợi ý như sau:

Đau đầu liên tục và tăng dần, đôi khi xuất hiện đau từng cơn với mức độ tăng dần các thuốc giảm đau thông thường ít có tác dụng

Thay đổi tính cách, thường có biểu hiện trầm cảm

Liệt nửa người không hoàn toàn, không đồng đều và không thuần nhất. Thường người bệnh có biểu hiện yếu tăng dần, tuy nhiên triệu chứng này thường muộn và chỉ gặp ở 60-79% số trường hợp

Nôn vọt, không có tiền triệu trước, biểu hiện này ít gặp.

Mắt mờ dần, thị lực giảm dần, khám mắt có biểu hiện phù gai thị. Triệu chứng này thường ít gặp và là biểu hiện rất muộn của bệnh

Để chẩn đoán xác định dựa trên các xét nghiệm cận lâm sàng sau:

Điện não đồ: Là phương pháp thăm dò có giá trị hướng tới chẩn đoán, hình ảnh điện não đồ là giảm điện thế bên tổn thương và mất cân xứng hai bán cầu đại não, đôi khi xuất hiện sóng động kinh

Chụp cắt lớp vi tính: Với biểu hiện điển hình là một vùng tăng nhẹ tỷ trọng hoặc giảm tỷ trọng so với tổ chức não, vùng này sát xương sọ, hình liềm, bờ lõm và đều, thường lan tỏa một hoặc cả hai bên bán cầu (trán, thái dương, đỉnh chẩm). Nếu được tiêm thuốc cản quang sẽ thấy rõ bao máu tụ. Khi khối máu tụ lớn, chèn ép mạnh sẽ có hình ảnh: đường giữa và não thất bị đẩy lệch sang bên đối diện, não thất cùng bên xẹp và đối bên giãn ra.

Cần phân biệt với hình ảnh tụ dịch dưới màng cứng

Khi chụp cộng hưởng từ hạt nhân, hình ảnh thu được là vùng giảm tín hiệu trên T1 và tăng tín hiệu trên T2, vùng này sát xương sọ, hình liềm, não thất và đường giữa bị đẩy lệch. Đây là phương pháp rất tốt để chẩn đoán phân biệt những trường hợp tụ dịch dưới màng cứng khó phân biệt.

Vậy, chẩn đoán xác định máu tụ dưới màng cứng mạn tính dựa vào các biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng nêu trên.

Khác với máu tụ dưới màng cứng cấp tính tỷ lệ tử vong cao, nhiều di chứng nặng nề thì máu tụ dưới màng cứng mạn tính có tiên lượng rất tốt nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng và kịp thời.